Zgodnie z zapowiedzią w tej wypowiedzi opiszę przewidywane kierunki rozwoju otoczenia firmy, oraz aby lepiej zrozumieć nowe powiązania i ich wpływ na rozwój firmy. Moje przemyślenia o kierunkach zmian oparłem głównie na wypowiedziach dr Agnieszki Polkowskiej oraz Joanny Skompskiej. Ekspertki prowadziły ciekawą dyskusję na platformie KWARANTANNA PROJEKTANTA.
Świat się zmienia nieuchronnie na skutek wymuszonych procesów po pandemicznych. Te procesy są dla gospodarki i społeczeństwa destrukcyjne, ale też jest wiele pozytywnych zmian. Występujące zagrożenia są bezwzględnym lustrem ujawniającym wszelkie słabe punkty procesów gospodarczych. Skutki są dwojakiego rodzaju, Z jednej strony wymuszają zmiany w obszarach społecznych oraz kulturowych, a z drugiej strony przyspieszają powstawanie i rozwój nowych procesów gospodarczych, stosunków społecznych i zwyczajów kulturalnych.
Najbardziej zmiany dotknęły rynku klienta, dostawców oraz w obszarze zatrudnienia pracowników. Te obszary w sposób decydujący, a czasami radykalny wpływają na pozostałe obszary życia gospodarczego jak i społecznego.
Przystępując do analizy wpływu tych zagrożeń, musimy dokładnie jak tylko to możliwe opisać powody i skutki wpływu pandemii związanej z panowaniem Covid 19. To ten wirus spowodował główną lawinę nieszczęścia. Jednak nie możemy koncentrować się wyłącznie na nim jako jedynym zagrożeniem. Musimy także przewidywać inne zagrożenia jakie się już pojawiają, oraz pojawią niebawem. Przykładem jest zagrożenie klimatyczne i już odczuwalne zjawisko suszy. Ono z kolei jest głównie obarczane problem nielegalnych emigrantów z Afryki.
Kolejne zagadnienia, które musimy uwzględniać, to działania administracji rządowej oraz samorządowej w Polsce i w krajach z którymi jesteśmy najbardziej związani więzami gospodarczymi i kulturalnymi.
Przewidywane kierunki pogrupowałem w czterech grupach po 10, moim zdanie najważniejszych zmian w:
- rozwoju otoczenia,
- charakteru pracy,
- rodzajów pracy,
- poziomu ważności i pojęciach wartości.
10 ZMIAN W KIERUNKACH ROZWOJU OTOCZENIA FIRMY
Trendwatcherzy – specjaliści od przewidywania trendów i budowania strategii rozwoju firm określili zachodzące zmiany w rozwoju społecznym i organizacyjnym ich otoczenia. Są to:
- Zmiany w logistyce pomiędzy stronami w organizacjach gospodarczych:
klient <—> producent, towaru, usługodawca, <—> dostawcy, kooperanci
2. Zmiany w kwalifikacjach zawodowych.
3. Zmiany głównie w branżach:
– hotelarskiej, budowlanej, eventowej, itd.,
– transportu publicznego,
– transportu towarowego,
– handlu tradycyjnego.
4. Pojawiające się nowe zawody w miejsce tradycyjnych, zanikających, zmiana:
– systemów logistycznych dostaw (surowców, gotowych produktów i usług),
– systemów informatycznych (formy, rodzaju, zasięgu, szybkości).
5. Powrót do działalności i powiązań lokalnych – dostawcy i odbiorcy:
– ciągłe rozpoznawanie możliwości i wielkości zasobów,
– ciągłe rozpoznawanie lokalnego rynku pracowniczego.
6. Zmiany w powiązaniach działalności lokalnej z globalizacją
7. Zwiększone znacznie spełniania potrzeb ludzi – konsumentów, klientów, pracowników i ich rodzin, a są to:
– potrzeby bieżące fizyczne i duchowe,
– wzajemne relacje,
– przyszłe potrzeby.
8. To co nie jest ludzkie traci wartość – zdolność istnienia, zmniejszenie oddziaływania „gwiazd” i „ścianek”.
9. Zmiana piramid wartości:
– żywienia, podstawą ekologia, warzywa, a na samej górze piramidy żywieniowej mięso,
– stosunków międzyludzkich, podstawa stosunki międzyludzkie, a na samej górze
samotność pracy i życia.
10. Inne zadania i funkcje kierownicze:
– większe zaufanie,
– pomoc merytoryczna,
– praca zdalna.
10 ZMIAN W CHARAKTERZE PRACY
Już w okresie wychodzenia w pandemii – końcówka trzeciej fali, a mamy wszyscy nadzieję, że ostatniej, widoczne są już utrwalające się początki trwałych zmian na rynku pracy, a obejmujące rodzaje, charakter i ich zakres. Najważniejsze z nich to:
- Zmiana zarządzania czasem pracy człowieka jako pracownika:
– więcej czasu dla indywidualnych potrzeb,
– nie odsiadywanie godzin,
– skrócenie tygodnia roboczego do czterech dni.
2. Zmiana charakteru pracy – więcej pracy zdalnej
3. Nie warto za wszelką cenę się spieszyć:
– mniej błędów,
– eliminacja niewłaściwej pomocy.
4. Więcej powierzchni do wykorzystania – oszczędności w biurach lub /i większy komfort dla pracowników. Odejście od dużych powierzchni biurowych.
5. Preferowanie stosunków międzyludzkich opartych na przyjaźni, a eliminowanie wrogości, nienawiści, strachu, obawy przed czymś, co nie istnieje.
6. Zmiana stosunków w zespołach pracowniczych. Inna rola liderów przyszłościowych. Nie będzie bojaźni w dyskusjach ani tępienia liderów myślenia. Delegowanie zadań jako rozwój perspektywiczny w dwóch etapach: na teraz i na jutro.
7. Zwiększanie pracy zespołowej przy projektowaniu marketingu. Więcej specjalistów od polityki społecznej, psychologicznej i kulturowej. Znaczne zwiększenie analiz i wykorzystywanie ich na teraz oraz w przyszłości (lupa i luneta).
8. Społeczna zmiana priorytetu pracy – większa odpowiedzialność za zasoby, ograniczanie wykorzystywania tego co jest do dyspozycji. Wydłużanie życia produktu. Spowoduje to:
– niższe koszty,
– otwarcie na społeczeństwo,
– reaktywację rzemiosła.
9. Przewartościowanie zawodów – łączenie pasji z pracą – nie marketing, a stanowiska kreatywne.
10. Większe wykorzystanie osób starszych/seniorów – ogromne doświadczenie zawodowe i społeczne, choć zachodzi konieczność szkolenia w zakresie obsługi informatycznej. Nie będzie izolowania tej grupy społeczeństwa.
Z niektórymi prognozami niestety niektórzy menedżerowie nie chcą się zgodzić. Nie chcą przyjąć do wiadomości, że należy przygotować się na zmiany i je wyprzedzać. Te prognozy się sprawdzą wcześniej, czy później. O niektórych tendencjach już od wielu lat się wspominało w prognozach. Tak więc nie powinny być zaskoczeniem. Jednak pandemia przyspieszyła procesy i obnażyła bezlitośnie wszystkie niedomagania obecnego ładu gospodarczego oraz stosunków społecznych i kulturalnych.
Jak piszę te słowa, to w telewizji żona ogląda po raz któryś kapitalny film amerykański pt. PRAKTYKANT. W roli głównej Robert De Niro . Rok produkcji 2015.To tak jakby specjalnie ilustrowali punkt 10 w tym podrozdziale. Jednak ja daję słowo, nie umawiałem się z nimi w tym zakresie.
A tak na marginesie, w odniesieniu do całego tego podrozdziału, jest takie jedno bardzo mi się podobające stare przysłowie chińskie popularne w ich kulturze gospodarczej:
„Jeżeli będziesz lubił swoją pracę, to nigdy nie będziesz chodził do pracy”.
10 ZMIAN W RODZAJU PRACY
Już przed pandemią specjaliści zauważali tendencje w zmianach rodzaju pracy, które pojawiały się wyraźnie na rynku pracy. Obecny kryzys te tendencje przyspieszył i wyraźnie uwypuklił zmiany Kolejność wymieniana jest nie jest ich stopniem ważności, a oto one:
- Nie tworzyć ram dla siebie – „ograniczeń”.
- Otrzymujemy ogromną ilość informacji i one są wykorzystywane przeciw nam – popadamy w samoograniczenia.
- Zwiększy się ilość koncepcji w każdym obszarze:
– myśli technicznej,
– produkcji,
– kontaktów,
– kadry i jej zasobów merytorycznych oraz kompetencji.
4. Znacząco zwiększy się współpraca ze specjalistami, naukowcami autentycznymi, a nie pseudonaukowcami, udającymi autorytety, celebrytami.
5. Nie da się kontaktami internetowymi całkowicie zastąpić bezpośrednich spotkań, a wręcz te spotkania zyskają na znaczeniu, wyjątkowości oraz podnoszeniu ich wartości na wyższy poziom.
6. Gdzie będziemy indywidualnie w przyszłości zależy od nas:
– na ile będziemy progresywni,
– na ile zorganizujemy grupy progresywne,
– liderzy zmienią kierunki rozwoju, ale zawsze muszą patrzeć co chce osiągnąć pojedynczy człowiek, a czego oczekują „masy”,
7. Analiza otoczenia bliskiego i dalszego z moimi zdolnościami (kadra, park maszynowy, kontakty, itp.) pokaże jak inwestować moje pieniądze.
8. Odżywają nastroje narodowe – ukierunkowanie na „moje”, „nasze”, „Polskie”, a to ułatwi:
– zorganizować produkt, promocję, bezpieczeństwo,
– rozładowanie napięć – duma bez nienawiści.
9. Należy przeciwdziałać kryzysom, które zbyt łatwo i pochopnie są powodowane przez nieuzasadnione oceny, opinie, negatywne reakcje, wyśmiewanie.
10. Praca w domu to przywilej.
Kończąc ten wykaz na pewno nie wszystkich zmian, przypomnę, że:
„W średniowieczu po dżumie dominowało hasło
„MEMENTO MORI”,
a stało się podstawą odrodzenia a teraz znowu odzyskuje siłę,
którą odczuwali ludzie średniowiecza”.
Hasło to pomagało przezwyciężać strach przed nią, oraz niosło śmiech i odprężenie.
10 ZMIAN W POSTRZEGANIU WARTOŚCI DLA SPOŁECZEŃSTWA
Ostatnia grupa, nie mniej istotna. Dotyczy pojęcia wartości w wielu obszarach istotnych dla funkcjonowania społeczeństwa. Te zmiany zmuszają do głębszego zastanowienia i rozumienia długofalowych procesów społecznych i gospodarczych. Jeżeli te tendencje będziemy uwzględniać, to o wiele łatwiej nasze firmy będą przechodziły przez kolejne pandemie i inne kryzysy.
- Gromadzenie danych i informacji “gdzieś tam w chmurce” jest zagrożeniem dla firmy. Jak ulegnie awarii system, zasilanie, będzie atak hakerski to grozi firmie utrata tych zbiorów, nie do odtworzenia. Kłania się tutaj polityka bezpieczeństwa informacji, zasobów , myśli technicznej danych handlowych, itp.
- Generalnie w społeczeństwie jest żal za tym co było, jest chęć do powrotu do “dawnych czasów”. Generalnie brak jest obserwowania procesów, próby zrozumienia i patrzenia do przodu. Dokładnie tego co było już – nie będzie.
- Kryzys spowodowany pandemią, był do przewidzenia. Nie raz pojawiały się głosy ostrzegające. Zaskoczyła za to wszelkie społeczności szybkość zmian, rozległość i głębokość, a także zakres wykorzystywania sytuacji kryzysowej dla egoistycznych celów.
- Zmiana myślenia strategicznego na myślenie perspektywiczne w większym horyzoncie czasowym.
- Należy się zastanowić jakie fundamenty ma firma. Kryzys unaocznił, że wiele firm nie ma fundamentów. Zaistniała pandemia wyeliminowała jeden element i już katastrofa,. To takie zamki na lodzie.
- Kryzys uwidocznił, stałą konieczność sprawdzania wartości i potrzeb jakimi się kierujemy, a one muszą być największą pochodną potrzeb klientów.
- Otrzymujemy praktycznie za darmo ogrom informacji, wręcz mamy zalew informacji i danych. Pytanie, czy pomaga to nam myśleć idealnie? Jednak brak nam podstaw dla tych idei? Jest brak metody, systemu jak wyłapać i wykorzystać przydatne nam informacje.
- Jaką grupę swoim działaniem przyciągniemy, która grupa pójdzie dla nas?
- Musimy dokładnie określić co chcemy i dokładnie określić czego nie chcemy. Czego musimy przestrzegać.
- Musimy przyjąć i dostosować się do ogromnej ilości nowych aplikacji nas kontrolujących.
Dużo jest tych przemyśleń w różnych obszarach i sferach. Pytanie: czy warto poświęcać czas na takie przemyślenia? Może to zadanie wykonają za nas inni i podpowiedzą? Może….
Jednak cały proces myślenia musimy sami przeżyć i pomęczyć się. Nikt inny nie zna lepiej „mojej” firmy jak ja. To prawda. Subiektywna prawda. Dlatego jak w trakcie procesu przemyśleń zrodzi się jakieś dodatkowe pytanie, jakaś wątpliwość, to nikt nie zareaguje tak dokładnie i szybko jak ja. Może mi pomóc w tym procesie, doradca zewnętrzny, niezależny od przyzwyczajeń i stereotypów funkcjonujących w każdej firmie.
Doradca jak trener ukierunkowuje zawodnika, ale nie pobiegnie za niego.
Jest z filozofii buddyjskiej wiele ciekawych myśli wynikających z wielowiekowej ich historii. Jedno niech będzie dla nas wskazówką i posumowaniem całego tematu:
„Wystarczy czasem jedno zdanie, jedno słowo, żeby zobaczyć świat z innej strony”
Tak więc szukajmy tego jednego zdania, jednego słowa.